Łuszczyca jest przewlekłą, autoimmulogiczną chorobą skóry, paznokci i stawów. Na jej rozwój mają wpływ czynniki genetyczne, środowiskowe i immulogiczne. Jest chorobą zaliczaną do zapalnych schorzeń układowych CISD – chronic inflammatory systemic disease. Jest chorobą niezakaźną, przewlekłą i nieuleczalną. Charakteryzuje się okresem rzutów i remisji. Specyficzna jest obecność zmian rumieniowo – naciekowo – złuszczających (tzw. blaszek łuszczycowych), występujących na skórze gładkiej (najczęściej w okolicy stawów łokciowych, kolanowych i szpary miedzypośladkowej) oraz na skórze owłosionej głowy. W przebiegu choroby może dochodzić do zajęcia stawów i rozwoju łuszczycowego zapalenia stawów. U znacznej części chorych mogą pojawić się zmiany w obrębie płytki paznokciowej , które często stanowią duży defekt estetyczny oraz utrudniają codzienne funkcjonowanie i pracę zawodową. Łuszczyca paznokci znacznie obniża jakość i komfort życia. Szacuje się, że zmiany w obrębie aparatu paznokciowego w ciągu całego życia mogą dotyczyć aż 90% pacjentów z łuszczycą.
Charakterystyczne cechy paznokci łuszczycowych:
- hiperkeratoza podpaznokciowa
- linijne wylewy podpaznokciowe
- występuje efekt plam olejowych
- tkliwość aparatu paznokciowego
- podpaznokciowe ogniska barwy żółtej
- onycholiza
- leukonychia
- erytronychia
- paznokcie naparstkowe
- szorstkość płytki paznokciowej
- matowienie płytki paznokciowej
- idiopatyczne złuszczanie płytki paznokciowej
- skłonność do nadkażeń grzybiczych
Statystyki pokazują, iż 80 % chorych mających objawy w obrębie płytki paznokciowej – cierpi na łuszczycowe zapalenie stawów.
Charakterystyczne zmiany w obrębie stawów to:
- obrzęk
- ból
- zmiana wyglądu skóry w obrębie stawów np. zaczerwienienie
- zaburzenia ruchomości
- widoczne zmiany i uszkodzenia stawów potwierdzone diagnostyką obrazową (mogą wystąpić nawet kilka lat przed pojawieniem się zmian w obrębie paznokci lub skóry).
Łuszczycę wyróżnia przewlekły i nawrotowy przebieg. Wysiew zmian łuszczycowych często pojawia się pod wpływem rozmaitych bodźców pobudzających. Wyodrębnia się dwie główne odmiany łuszczycy: łuszczycę zwyczajną i łuszczycę krostkową.
Bodźce pobudzające łuszczycę:
- używki takie jak alkohol i palenie papierosów
- stres
- drażnienie skóry,drapanie, ścieranie, złuszczanie
- zbyt intensywna i nieodpowiednia pielęgnacja (np. kwasy, mikrodermabrazja, lakier hybrydowy)
- akupunktura
- tatuaż
Odmiany kliniczne łuszczycy skóry :
- łuszczyca drobnogródkowa (wykwity grudkowe o średnicy poniżej 1 cm są licznie i symetrycznie rozsiane na skórze ciała. Zmianom często towarzyszy świąd i objaw Kobnera)
- łuszczyca plackowata (najczęstsza forma łuszczycy; pojawiające się ogniska chorobowe mają średnicę od kilku do kilkunastu cm, koloru ciemnobrunatnego, pokrytego łuskami; zmiany współistnieją ze zmianami w obrębie skóry owłosionej głowy i paznokci; przebieg przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji).
- łuszczyca zwyczajna dłoni i stóp (swoim zasięgiem obejmuje głównie dłonie i podeszwy; zmiany skórne są ogniskami o barwie czerwonej, bardzo nacieczone, ze znacznym zgrubieniem naskórka; w obrębie zmian występują liczne pęknięcia).
- łuszczyca odwrócona (wykwity skórne zlokalizowane w fałdach skórnych).
- łuszczyca owłosionej skóry głowy (wykwity rumieniowe nacieczone, rozchodzące się na kark i poza linię owłosienia; zmiany pokryte są łuskami; zmianom może towarzyszyć świąd).
- erytrodermia łuszczycowa (zlewne zapalenie skóry)
- łuszczyca paznokci
Badania , które warto wykonać w kierunku diagnostyki łuszczycy:
- USG
- badania genetyczne HLA – B27 , HLA – Cw6 , HLA – DR4 , HLA – DR27
- pobranie wycinku skóry zmienionej chorobowo
Bardzo duże znaczenie ma postawienie wczesnej diagnozy i wprowadzenie odpowiedniego leczenia, gdyż pacjenci doświadczają wysokiego stopnia cierpienia emocjonalnego. Leczenie łuszczycy wymaga długiego czasu zarówno przy użyciu leków konwencjonalnych jak i leków biologicznych. Te drugie przynoszą zdecydowanie najlepsze efekty i skuteczność leczenia.
Jak poradzić sobie z takimi zmianami? Najlepiej zaczerpnąć indywidualnej konsultacji u podologa i dermatologa, którzy ustalą najlepszą terapię. Podczas terapii związanej z pielęgnacją skóry w obrębie stóp, podolog dobierze odpowiednie preparaty o przemyślanym składzie, które nawilża, natłuszczą , uelastycznią i zregenerują skórę. Oczyszczanie płytki paznokciowej i nadmiernych hiperkeratoz pomoże poprawić estetykę skóry, paznokci i komfort pacjenta. Bezwzględnie należy unikać drażnienia, zbyt intensywnej pielęgnacji i uszkodzenia naskórka, aby nie spowodować wysiewu nowych zmian. Najlepiej jest powierzyć stopy specjaliście – podologowi, który odpowiednio opracuje stopy łuszczycowe.
Skóra i płytka łuszczycowa mają tendencję do nadkażeń grzybiczych, także po odpowiedniej diagnostyce należy włączyć preparaty przeciwgrzybicze (po badaniu mykologicznym). Podolog współpracując z lekarzem dermatologiem może przynieść ulgę pacjentom, którzy zmagają się z problemem łuszczycy. Ważne jest aby w łuszczycy dbać o cały organizm – dlatego wskazane jest aby pacjent był w kontakcie z dietetykiem klinicznym. Odpowiednia dieta i suplementacja są niezwykle ważne. Takie postępowanie przynosi najlepsze efekty terapii łuszczycy.
Podolog Małgorzata Popławska